Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας: Οι περισσότερες διευθύντριες…είναι Ελληνίδες

Σκληρά καρύδια είναι οι Ελληνίδες… ανώτερα στελέχη αφού καταφέρνουν στο ελληνικό εργασιακό περιβάλλον -μεγαλύτερων ανισοτήτων- από το ευρωπαϊκό να καταλαμβάνουν περισσότερες ανώτερες διοικητικές θέσεις από τις υπόλοιπες γυναίκες στον κόσμο. 

Αυτό αποδεικνύει έρευνα της Grant Thornton σύμφωνα με την οποία οι ελληνίδες κατέχουν το ευρωπαϊκό ρεκόρ με  27%, ανάληψης ανώτερων διοικητικών θέσεων,  αν και χρειάστηκαν πολύ περισσότερο χρόνο για να το πετύχουν από ότι οι γυναίκες στον υπόλοιπο κόσμο.

 

Επίσης, από την έρευνα προκύπτει ότι αν και το ελληνικό εργασιακό περιβάλλον παραμένει δύσπιστο απέναντι στις γυναίκες και δεν τους δίνει τις ίδιες ευκαιρίες όπως στους άντρες τελικά, καταφέρνουν με την επιμονή τους να καλύπτουν τη διαφορά. Έτσι το 82% των ελληνικών επιχειρήσεων έχουν γυναίκες στο ΔΣ έναντι 61% στην Ευρωζώνη και  68% στον υπόλοιπο κόσμο.

Η νέα έκδοση της διεθνούς έρευνας International Business Report της Grant Thornton, εστιάζει στο γυναικείο επιχειρείν και αναφέρει ότι το ποσοστό των γυναικών σε ανώτατες διοικητικές θέσεις, βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο από τον παγκόσμιο και τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, φτάνοντας στο 27%. Όμως στις θέσεις αυτές οι Ελληνίδες έφτασαν με…πολύ περισσότερο κόπο και μόλις το 15% των Ελληνίδων που συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε, ότι εργάστηκε για 1-5 χρόνια, προτού προαχθεί στην ανώτατη διοίκηση, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό της ευρωζώνης είναι 33%, όσο και ο παγκόσμιος μέσος όρος.

 

Σύμφωνα με την έρευνα, παραπάνω από 1 στις 2 Ελληνίδες (62%) χρειάστηκε να εργαστούν από 6-15 χρόνια, για να προαχθούν σε αυτές τις θέσεις και σε ποσοστό 15% δηλώνουν πως η απαιτούμενη προϋπηρεσία ξεπέρασε τα 20 χρόνια.

Οι συνήθεις διευθυντικές θέσεις που κατέχουν οι Ελληνίδες στις επιχειρήσεις, εξακολουθούν να είναι επικεφαλής ανθρώπινου δυναμικού (31%), επικεφαλής μάρκετινγκ (29%) και διευθύντρια πωλήσεων (24%). Το ποσοστό των γυναικών που συμμετέχουν σε διοικητικά συμβούλια στην Ελλάδα ανέρχεται στο 19%, οριακά υψηλότερα από την ευρωζώνη (18%) και τον παγκόσμιο μέσο όρο (16%).

Από το 2013 μέχρι σήμερα, παρατηρείται μία μικρή πτώση στον αριθμό των γυναικών που συμμετέχουν στην ανώτερη διοίκηση, με τα αντίστοιχα ποσοστά να κυμαίνονται από 30%, το 2013 στο 29%, το 2014, στο 27%, το 2015 και να παραμένουν πάνω από τον παγκόσμιο και τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για όλα τα παραπάνω έτη.

Ενθαρρυντικό είναι και το γεγονός ότι οι εταιρείες που δεν έχουν καθόλου γυναίκες σε ανώτερη διοικητική θέση στην Ελλάδα είναι μόλις 18%, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό στην ευρωζώνη είναι 39% και ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι 32%.

Σημαντικό εμπόδιο στην επαγγελματική εξέλιξη αποτελεί και η άνιση μεταχείριση, λόγω φύλου, όπως αναφέρει το 39% των Ελληνίδων, που συμμετείχαν στην έρευνα. Επίσης, οι ίδιες δηλώνουν σε ποσοστό 31% πως άλλες οικογενειακές υποχρεώσεις, όπως είναι η φροντίδα των ηλικιωμένων γονιών, δεν τους επιτρέπουν να ανέβουν στην ιεραρχική κλίμακα.

 

Σε ό,τι αφορά στη δικτύωση, η μέθοδος που επιλέγουν κατά συντριπτική πλειοψηφία τα στελέχη στην Ελλάδα (78%) φαίνεται να είναι οι επίσημες επαγγελματικές συναντήσεις, με το ποσοστό να αγγίζει το 92% στις απαντήσεις των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα. Δεύτερη επιλογή των Ελλήνων στελεχών είναι τα κοινωνικά/online δίκτυα (27%) και ακολουθούν οι αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις (24%).

Στην ερώτηση εάν χρειάστηκε κάποια επιπλέον εκπαίδευση, προκειμένου να προαχθούν στην ανώτερη διοίκηση, τα στελέχη στην Ελλάδα ανέφεραν κάποιον επαγγελματικό τίτλο (37%) και σχετικά σεμινάρια ηγεσίας (36%), ενώ 34% απάντησαν πως δεν χρειάστηκε επιπλέον εκπαίδευση. Στην παραπάνω ερώτηση ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι 54% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα, απάντησαν ότι χρειάστηκαν κάποιον ακαδημαϊκό τίτλο, όπως MBA ή PhD, για να ανέβουν στην ιεραρχία.

 

Η Τζοάννα Μουτάφη, επικεφαλής ανθρώπινου δυναμικού στην Grant Thornton Greece, σχολιάζει: «Τα βήματα, προκειμένου να υποστηριχθούν οι εργαζόμενες γυναίκες στην Ελλάδα, γίνονται με πολύ αργούς ρυθμούς. Όπως επισημαίνεται και στην έρευνα, σχεδόν μία στις δύο Ελληνίδες (46%) δηλώνει πως η μητρότητα αποτελεί τροχοπέδη στην εξέλιξη της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας, αφού ακόμη δεν διατίθενται κατά κανόνα οι απαραίτητες υποδομές, για να τις υποστηρίξουν.

 

Το παγκόσμιο δίκτυο της Grant Thornton εφαρμόζει πρακτικές που ενισχύουν τη διαφορετικότητα (diversity) στο εργασιακό περιβάλλον και στην Grant Thornton στην Ελλάδα οι ανώτερες διοικητικές θέσεις κατέχονται κατά το 42% από γυναίκες.

Μισθολογικό χάσμα

 

Ίση αμοιβή για ίση εργασία είναι μια από τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ. Η αρχή αυτή αποτελούσε ήδη μέρος της συνθήκης της Ρώμης, το 1957. Ωστόσο, η μείωση της διαφοράς των αμοιβών ανδρών και γυναικών προχωρεί με αργό ρυθμό: σύμφωνα με τα τελευταία αριθμητικά στοιχεία για το 2008, ο ρυθμός αυτός κυμαίνεται από 5% στην Ιταλία έως 30% στην Εσθονία. Το φαινόμενο αυτό αντανακλά τον πολύπλοκο και διαρκή χαρακτήρα των ανισοτήτων στην αγορά εργασίας.

Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών έφθανε στο 16,4% το 2013 στην ΕΕ, με την βόρεια Ευρώπη να συμβάλλει και αυτή στο χάσμα παρά τη φιλολογία περί ισότητας.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat η Εσθονία είναι η ευρωπαϊκή χώρα στην οποία το χάσμα ανάμεσα στις αμοιβές των ανδρών και των γυναικών είναι το μεγαλύτερο: το 2013 έφθανε το 29,9%. Ακολουθούν η Αυστρία (23%), η Τσεχική Δημοκρατία (22,1%) και η Γερμανία (21,6%).

Αντιθέτως, η μικρότερη μισθολογική διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών καταγράφεται στη Σλοβενία (3,2%) και ακολουθούν η Μάλτα (5,1%), η Πολωνία (6,4%), η Ιταλία (7,3%) και η Κροατία (7,4%).

Για την Ελλάδα, το μισθολογικό χάσμα ανδρών – γυναικών ανερχόταν το 2010 σε 15% ενώ στον κατάλογο της Eurostat δεν παρατίθενται στοιχεία για επόμενες χρονιές.

Σε σχέση με το 2008, το χάσμα μειώθηκε στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, αλλά ενισχύθηκε σε δέκα άλλες όπως η Πορτογαλία, όπου αυξήθηκε κατά 3,8 ποσοστιαίες μονάδες και έφθασε το 13%.

 

Όμως η Eurostat, η οποία δημοσιεύει τις στατιστικές αυτές με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, υπογραμμίζει ότι οι διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών στην αγορά εργασίας δεν αφορούν μόνο τις μισθολογικές αποκλίσεις. Έτσι τα δύο τρίτα των διευθυντών, των στελεχών και των διαχειριστών είναι άνδρες, ενώ δύο στους τρεις υπαλλήλους γραφείου είναι γυναίκες.

Για να αντιμετωπιστεί η διαφορά των αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών, η Επιτροπή:

 

Θα στηρίξει πρωτοβουλίες ίσης αμοιβής στον χώρο εργασίας με σήματα ισότητας, «καταστατικούς χάρτες» και βραβεία, όπως οι πρωτοβουλίες που ορίζονται στην πρόσφατη μελέτη της ΕΕ για τις μη νομοθετικές πρωτοβουλίες που προτείνονται στις επιχειρήσεις για την προαγωγή της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών στον χώρο εργασίας,

 

Θα στηρίξει την επεξεργασία εργαλείων που θα βοηθήσουν τους εργοδότες να διορθώσουν τις αδικαιολόγητες διαφορές αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων, όπως το Logib tool, το οποίο χρησιμοποιείται στη Γερμανία και το Λουξεμβούργο και επιτρέπει στις επιχειρήσεις να υπολογίζουν τις διαφορές στις αμοιβές ανδρών και γυναικών στο πλαίσιό τους,

 

Θα διερευνήσει τρόπους για να βελτιώσει τη μισθολογική διαφάνεια, καθώς και τον αντίκτυπο στην ίση αμοιβή άτυπων ρυθμίσεων εργασίας, όπως της μερικής απασχόλησης και των συμβάσεων ορισμένου χρόνου,

 

Θα επιδιώξει να κατευθύνει τις γυναίκες και τους άνδρες προς μη παραδοσιακά επαγγέλματα και θα διευκολύνει τόσο τις γυναίκες όσο και τους άνδρες να βρουν καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής.

 

Μαρίνα Πρωτονοταρίου